Energie-hulp2

Via de Creg test (https://www.creg.be/nl/cregscan#/ en https://www.creg.be/fr/cregscan#/) kan je op zoek gaan naar het voordeligste contract op de markt. De Creg-test is de enige objectieve vergelijkende test (federaal), en ook de Vreg (Vlaanderen), Cwape (Wallonië) en Brugel (Brussel) hebben modules voor prijsvergelijking. Die vind je op de volgende websites:

• https://vtest.vreg.be/
• https://www.compacwape.be/client/#/myProfile
• https://www.brugel.brussels/nl_BE/outils/brusim-2

Gebruik geen andere commerciële vergelijkende websites.
Wees waakzaam als je contract bijna afloopt: als je je contract automatisch laat verlengen bij je energieleverancier, zal je vaak een minder voordelig contract krijgen. Kijk dus goed uit wat de meest voordelige optie is.

Lange tijd waren er enkel variabele contracten in de aanbieding. Momenteel worden opnieuw vaste contracten aangeboden door sommige leveranciers, pas echter op: deze nieuwe vaste contracten zijn niet automatisch voordeliger, aangezien de prijzen van deze contracten nog steeds relatief hoog kunnen liggen.

Heb je nog een vast contract? Verander dan niet zomaar naar een variabel contract

Let op! De prijzen van jouw vast contract zullen bijna altijd voordeliger zijn. Verander ook niet automatisch naar een variabel contract met sociaal tarief. De prijzen van een variabel contract met sociaal tarief kunnen hoger zijn dan de prijzen van jouw vast contract.

Wat met kortingen?

Let op met aangeboden kortingen. De meeste kortingen gelden enkel het eerste contractjaar. Daarna valt de korting weg en betaal je de volle pot, waardoor het risico bestaat dat het contract uiteindelijk niet meer zo voordelig is. Daarnaast gelden vaak specifieke voorwaarden: verplichte betaling via domiciliëring, elektronische facturen, tijdige betaling van de facturen, enz. 

Wat is het sociaal tarief?

Het sociaal tarief is een maatregel om personen of gezinnen te helpen om hun energiefactuur te betalen. Het is een gunstig tarief voor elektriciteit , aardgas of warmte.

Wanneer heb ik recht op het sociaal tarief?

Om het sociaal tarief te genieten, moet je een tegemoetkoming ontvangen of een huurder zijn van een sociaal appartement. Personen die recht hebben op de verhoogde tegemoetkoming hebben tijdelijk recht op het sociaal tarief. Die maatregel is verlengd tot 30 juni 2023. Vanaf 1 juli 2023 wordt deze maatregel stopgezet.  ! Wees waakzaam als je recht op sociaal tarief bijna afloopt: ga zeker na of je bij een goede leverancier zit wanneer je contract overgaat op het gewone tarief. Ga op tijd na wat de meest voordelige optie is voor jouw situatie. ! Je voorschot zal verhoogd worden wanneer je terug overschakelt op het normale tarief. Wanneer de voorgestelde voorschotten te hoog zijn voor jou, zorg dan dat je je verzet binnen de 15 dagen. De regering heeft ook een hervorming van het sociaal tarief aangekondigd, maar die hervorming werd losgekoppeld van de uitfasering. Tot nu toe zijn nog geen hervormingsplannen bekend.   

Als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming heb je tijdelijk recht op het sociaal tarief tot 30 juni 2023.     

Wanneer heb ik recht op de verhoogde tegemoetkoming?

Personen met een laag inkomen hebben recht op de verhoogde tegemoetkoming. In sommige gevallen heb je er automatisch recht op, in andere gevallen moet je een aanvraag doen bij de mutualiteit.

Wanneer heb ik automatisch recht op de verhoogde tegemoetkoming?

Als je één van de volgende uitkeringen geniet, heb je automatisch recht op de verhoogde tegemoetkoming:

• het leefloon van het OCMW (dat je gedurende 3 maanden moet genieten)
  
• de inkomensgarantie voor ouderen
  
• de toelage voor personen met een handicap, toegekend door de Federale overheidsdienst (FOD) sociale zekerheid
  
• de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (in Vlaanderen is de huidige benaming van deze uitkering “zorgbudget voor ouderen met een zorgnood”)

Je hebt ook automatisch recht op de verhoogde tegemoetkoming:

• voor een kind met een erkende handicap van minstens 66%
  
• voor de niet-begeleide minderjarige nieuwkomers
  
• voor een weeskind die beide ouders verloren heeft

Wanneer moet ik een aanvraag indienen om recht te hebben op de verhoogde tegemoetkoming?

Als je niet automatisch recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming, dan kan je bij je ziekenfonds een aanvraag indienen.
Er zijn 2 mogelijke gevallen:

1. Je bent:

• invalide, gepensioneerde
• erkend als persoon met een handicap
• al minstens 3 maanden volledig werkloos of in arbeidsongeschiktheid
• zelfstandige met overbruggingsrecht gedurende ten minste een kwartaal
  
• eenoudergezin
• persoon geïdentificeerd in het kader van de proactieve flux. De proactieve flux is een gegevensuitwisseling tussen administraties om potentiële gezinnen te identificeren met recht op de verhoogde tegemoetkoming. Wanneer u in dat kader geïdentificeerd bent, informeert je ziekenfonds je hierover. In dat geval zal het ziekenfonds je vragen een verklaring met betrekking tot je huidig gezinsinkomen in te vullen. Je hebt recht op de verhoogde tegemoetkoming als het bruto jaarinkomen van je gezin lager is dan 24.638,79​ EUR vermeerderd met 4.561,31 EUR per bijkomend persoon ten laste (cijfers op 1 december 2022).

2. Je bevindt je niet in een van die situaties.

Het ziekenfonds zal je bijkomend vragen een verklaring in te vullen met betrekking tot het inkomen van je gezin tijdens het vorige jaar. Dat moet voor een aanvraag in 2022 lager zijn dan 20.292,59 € vermeerderd met 3.756,71 € per bijkomend gezinslid en voor een aanvraag in 2023 lager zijn dan 23.303,84 € vermeerderd met 4.314,18 € per bijkomend gezinslid. Het ziekenfonds zal als bewijs je laatste aanslagbiljet vragen.
De inkomens waarmee rekening wordt gehouden in het kader van de verhoogde tegemoetkoming zijn de bruto-belastbare inkomens.

Voor wie in het gezin geldt de verhoogde tegemoetkoming?

1. Bij de automatisch toekenning op basis van de uitkering of hoedanigheid geldt de verhoogde tegemoetkoming voor jezelf, je samenwonende partner en de personen ten laste.
2. Bij een aanvraag op basis van het inkomen krijgen alle gezinsleden de verhoogde tegemoetkoming.
3. Als het energiecontract op naam van 1 van je gezinsleden staat, moet je het het attest verhoogde tegenmoetkoming op diens naam laten opmaken door de mutualiteit en aan de energieleverancier bezorgen.

Vanaf wanneer heb ik recht op verhoogde tegemoetkoming?

Je hebt recht op het sociaal tarief op basis van verhoogde tegemoetkoming vanaf de datum:

• van het attest als je er automatisch recht op hebt. Het attest moet worden gegeven vanaf de dag dat je voldoet aan de voorwaarde voor automatische toekenning. Bijvoorbeeld vanaf de dag dat de betrokken uitkering wordt toegekend.
• van je aanvraag bij de mutualiteit. Bij een inkomensonderzoek van het voorbije kalenderjaar krijg je de verhoogde tegemoetkoming vanaf de eerste dag van het kwartaal waarin de aanvraag plaatsvond. Bij een inkomensonderzoek van een maand krijg je de verhoogde tegemoetkoming vanaf de eerste dag van de maand waarin het onderzoek plaatsvond. Hierop is er één uitzondering. Als de aanvraag werd ingediend binnen de drie maanden na het ontstaan van je nieuwe situatie of hoedanigheid (bv. je ging met pensioen of je werd invalide), krijg je recht vanaf de eerste dag van de maand waarin je nieuwe situatie ontstond.

Tot wanneer heb ik recht op verhoogde tegemoetkoming?

Bij de automatische toekenning loopt het recht tot 31 december van het volgende kalenderjaar. Het recht wordt jaarlijks verlengd indien je in het voorbije kalenderjaar voldeed aan de voorwaarden. Bij een wijziging in de gezinssituatie blijft de verhoogde tegemoetkoming behouden voor wie deel blijft uitmaken van het betrokken gezin. Wie er geen deel meer van uitmaakt behoudt de verhoogde tegemoetkoming tot het einde van het kwartaal volgend op de wijziging.
Bij toekenning na een inkomensonderzoek blijft het recht bestaan tot uit controles blijkt dat je inkomen zodanig gewijzigd is dat je geen recht meer hebt op de verhoogde tegemoetkoming. Bij een wijziging in de gezinssituatie blijft het recht behouden tot het einde van het kwartaal volgend op de wijziging.

Je hebt recht op het sociaal tarief als je een tegemoetkoming ontvangt of huurder bent van een sociaal appartement waarvan de verwarming op aardgas of warmte afhangt van een collectieve installatie, in een gebouw dat verhuurd wordt door een sociale of gewestelijke huisvestingsmaatschappij, sociale verhuurkantoren erkend door de gewestelijke regering (het Vlaamse Woningfonds, het Fonds du Logement des Familles nombreuses de Wallonie en het Woningfonds van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) of het OCMW.

Welke tegemoetkomingen geven recht op het sociaal tarief?

• Je ontvangt een tegemoetkoming van het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW):
  • een leefloon
  • een financiële maatschappelijke dienstverlening gelijkwaardig aan het leefloon
  • een maatschappelijke steun van het OCMW die geheel of gedeeltelijk terugbetaald wordt door de federale staat
  • een voorschot op een inkomensgarantie voor ouderen (IGO) of een tegemoetkoming voor gehandicapten
• Je ontvangt een tegemoetkoming van de FOD Sociale Zekerheid Directie Personen met een Handicap:
  • een tegemoetkoming als persoon met een handicap op basis van een blijvende arbeidsongeschiktheid van 65 %
  • een inkomensvervangende tegemoetkoming
  • een integratietegemoetkoming
  • een tegemoetkoming voor hulp van derden
• Je ontvangt in Vlaanderen, via de Zorgkas, een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood (vroeger: een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden).
• Je ontvangt in Vlaanderen, een zorgtoeslag voor kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte met een minimale score van 4 punten in pijler 1 van de medisch-sociale schaal (vroeger: verhoogde kinderbijslag).
• Je ontvangt een van de volgende tegemoetkomingen van de Federale Pensioendienst:
  • een inkomensgarantie voor ouderen (IGO);
  • een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden;
  • een tegemoetkoming als persoon met een handicap op basis van een blijvende arbeidsongeschiktheid van 65 % (een aanvullende tegemoetkoming of een tegemoetkoming ter aanvulling van het gewaarborgd inkomen);
  • een tegemoetkoming voor hulp van derden.
    
    

Wordt het sociaal tarief automatisch toegepast?

Het sociaal tarief wordt soms automatisch toegepast. Kijk dus na of je recht hebt op het sociaal tarief en of dit al automatisch op jouw factuur  wordt toegepast.

Hoe weet ik of het sociaal tarief wordt toegepast of niet?

Als je niet weet of het sociaal tarief wordt toegepast kan je dit nakijken op de website: www.sociaaltarief.economie.fgov.be

Wat als ik recht heb op het sociaal tarief maar het niet automatisch wordt toegepast?

In sommige gevallen geniet je niet automatisch van het sociaal tarief. Als je recht hebt op het sociaal tarief maar het wordt niet toegepast, kijk dan na of jouw gegevens op de factuur (of die van de persoon die op jouw adres is gedomicilieerd en die recht heeft op het sociaal tarief) overeenkomen met de gegevens op jouw identiteitskaart. Is je naam/adres niet correct geschreven vraag dan aan je energieleverancier om de gegevens aan te passen. Als je gegevens correct zijn contacteer dan je energieleverancier en vraag om het sociaal tarief toe te passen. Je moet een papieren attest hebben van de instantie van wie je een tegemoetkoming krijgt (OCMW, pensioendienst,..) om af te geven of door te sturen aan je leverancier. Het sociaal tarief kan tot twee jaar terug retroactief worden toegepast.

Is het sociaal tarief altijd goedkoper?

Het sociaal tarief is een gunstig tarief voor elektriciteit, aardgas of warmte. Let wel, ook het sociaal tarief is blootgesteld aan de grillen van de energiemarkt. Dat tarief wordt vier keer per jaar berekend door de federale regulator voor energie, de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG). De CREG publiceert ieder trimester de tarieven. Voor elektriciteit steeg het sociaal tarief bij de jaarwisseling 2021-2022 met gemiddeld 8,2 procent, bij aardgas gaat het om een stijging van 10,5 procent.

Ook met een sociaal tarief kan je vrij kiezen welke energieleverancier je wil. Alle leveranciers moeten jou hetzelfde tarief aanbieden. Een ouder vast contract zonder sociaal tarief is meestal voordeliger dan een variabel contract met sociaal tarief. Let dus goed op voor je overschakelt van een vast contract naar een variabel contract met sociaal tarief.

Wat met kortingsbonnen voor een energiezuinige koelkast, wasmachine, diepvriezer of droogkast?

Als je recht hebt op het sociaal tarief dan heb je recht op kortingsbonnen voor een energiezuinige koelkast, wasmachine, diepvriezer of droogkast. Je moet de kortingsbon aanvragen vóór de aankoop van het toestel. De kortingsbon is 2 jaar geldig vanaf de aanvraagdatum. Je kan slechts om de twee jaar een kortingsbon aanvragen voor eenzelfde type toestel. Per twee jaar kan je dus maximum vier kortingsbonnen aanvragen.

Je doet de aanvraag bij Fluvius online (https://s.chkmkt.com/?e=265963&d=e&h=A82FEAFEC8239B5&l=nl) of via een aanvraagformulier (https://www.fluvius.be/sites/fluvius/files/2022-04/aanvraagformulier-kortingsbon-beschermde-afnemer.pdf). Voeg aan de aanvraag een bewijsstuk toe dat aantoont dat je recht hebt op het sociaal tarief. Op het aanvraagformulier staat welk attest je nodig hebt en welke dienst je dat kan bezorgen.

Wordt het uitgebreid sociaal tarief stopgezet vanaf april 2023?

De uitbreiding van het sociaal tarief stopt volledig eind juni 2023. 

De regering heeft ook een hervorming van het sociaal tarief aangekondigd, maar die hervorming werd losgekoppeld van de uitfasering. Voor eind maart zou regering met hervormingsplannen komen.

Een overzicht van alle federale maatregelen vind je hier: https://economie.fgov.be/nl/themas/energie/energieprijzen/regeringsmaatregelen-en.

Bij vragen neem je best contact op met FOD economie, op het nummer 080012033.

Basispakket energie

Alle gezinnen met een variabel energiecontract of een vast energiecontract dat werd afgesloten of vernieuwd na 1 oktober 2021, krijgen een korting op de facturen van november 2022 tot en met maart 2023.

• Voor elektriciteit bedraagt de tegemoetkoming 61 euro per maand.
• Voor gas bedraagt de tegemoetkoming 135 euro per maand.

Deze maatregel geldt niet voor de klanten die het sociaal tarief genieten.

Aan deze maatregel is een inkomensvoorwaarde verbonden. Bij mensen met een hoger inkomen zal de premie worden toegekend en later deels worden verrekend via de belastingen (wat betekent dat je die via je belastingen zal moeten terugbetalen).

De korting op de energierekening wordt automatisch verrekend. Energieleveranciers verrekenen de korting met je maandelijkse bedrag.

Als de toekenning van het basispakket voor de maanden november en december 2022 niet automatisch gebeurd is, terwijl je hier wel recht op had, moet je dit online aanvragen via https://basispakket.economie.fgov.be/login, vóór 30 april.

Voor het basispakket van januari, februari en maart 2023 start de aanvraag op 23 april, en die loopt tot 31 juli.

Stookoliecheque

Het gaat om een toelage van 300 euro netto (de regering besliste om deze te verhogen van 225 euro naar 300 euro). Elk huishouden aan wie een leverancier tussen 15 november 2021 en 31 maart 2023 huisbrandolie (stookolie) of propaan in bulk heeft geleverd voor de verwarming van het hoofdverblijf, kan de toelage éénmaal aanvragen ongeacht het aantal leveringen dat je kreeg.

Je kan de stookoliecheque aanvragen tot en met 30 april 2023. Deed je al een aanvraag voor 225 euro, dan krijg je de resterende 75 euro nog automatisch gestort. Je hoeft daarvoor geen bijkomende stappen te ondernemen.

Pellet cheque

De regering kondigde de toekenning van een premie van 250 euro aan voor wie zich hoofdzakelijk/uitsluitend met pellets verwarmt.
Dit is enkel van toepassing voor gezinnen die met pellets verwarmen en dus op het ogenblik van hun aanvraag geen stookoliecheque, noch de federale gaspremie ontvangen. Wie het sociaal tarief voor gas geniet, heeft geen recht op de pelletcheque.
Daarnaast geldt dat je enkel in aanmerking komt voor de premie als je pellets in bulk laat leveren. Met pellets in bulk wordt een levering van minimum 500 kg pellets bedoeld door een onderneming per blaaswagen of op pallets, in de periode van 1 juni 2022 tot 31 maart 2023.
De pelletpremie kan aangevraagd worden vanaf 1 februari via: https://chequemazout.economie.fgov.be/nl/login .

Mag mijn leverancier zomaar het voorschot verhogen? 

Veel leveranciers proberen de voorschotten van hun klanten sterk te verhogen. Die verhoging kan pas doorgaan als jij je er niet tijdig tegen verzet. Als je niet akkoord bent met de verhoging van jouw voorschot moet je dit binnen de 15 dagen en schriftelijk aan je leverancier laten weten. Bij een verhoging is de leverancier verplicht de berekeningswijze te vermelden. Een verwijzing naar verondersteld verbruik is niet voldoende. 

Hoe breng ik mijn voorschot naar omlaag?

Kun je je voorschot niet betalen of ben je niet akkoord, verlaag het bedrag dan tot wat wel haalbaar is voor jou. De meeste leveranciers laten slechts een verlaging toe van maximaal 20% via de online klantenzone. Als je je voorschot met meer dan 20% wil verlagen, moet je rechtstreeks contact opnemen met je leverancier. Sommige leveranciers (vb. Mega) vragen je bewijzen dat je verbruik lager zou zijn om het voorschot te verlagen.

• Bv. een offerte van een installatie van zonnepanelen die zorgen voor lager verbruik
  
• Bv. bewijs van renovaties die zorgen voor betere isolatie en dus lager verbruik
  
• Bv. bewijs dat je op een lange reis ging en dus tijdelijk geen elektriciteit verbruikte
  

Weet dat de wetgeving dit niet vereist. Je bent dus niet verplicht om die bewijzen te geven aan je energieleverancier. Toch kan het helpen om bewijzen te geven. Een verlaging van voorschotten is immers afhankelijk van de onderhandelingen tussen jou en je energieleverancier. Als je leverancier de vraag om een lager voorschot weigert, moet hij motiveren waarom. Je moet de informatie daarover tijdig, kosteloos en persoonlijk krijgen. De energieleverancier moet in het contract uitleggen hoe de voorschotten aangerekend worden.

Hoe weet ik of mijn voorschot niet te hoog is? 

Een leverancier berekent het voorschot dat hij je zal voorstellen op basis van

• de evoluties van de prijzen op de energiebeurzen
  
• en je verbruik. 

Niemand kan de prijzen van energie voorspellen. Het is niet uitgesloten dat deze tijdens de winter nog zullen stijgen.

Hoe kan ik mijn eigen verbruik in kaart brengen?

• Bij sommige leveranciers kun je je meterstanden regelmatig doorgeven in het klantenportaal om je voorschotbedrag te herberekenen.
  
• Als je een digitale meter hebt, dan kan je via het platform van Fluvius in detail je gas- en elektriciteitsverbruik opvolgen.
  
• Heb je nog een analoge meter, dan kun je bij sommige leveranciers regelmatig je meterstanden ingeven in de online klantenzone om na te gaan of je voorschotbedrag nog ok is.
  
• Sommige leveranciers zoals Engie en Luminus beschikken ook over een app waar je de verbruiksdata uit je digitale meter aan kunt koppelen. Deze apps linken het verbruik aan je tarief, waardoor je meer inzicht krijgt in jouw verbruikskosten.
  
• Met een digitale meter kun je bij sommige grote leveranciers kiezen voor een maandafrekening. Dat geeft je meer zekerheid, maar weet dat je in de wintermaanden geconfronteerd zal worden met een hoge factuur omdat je op dat moment verwarmt.
  
  

Een energieleverancier is verplicht om te voorzien in:

• de mogelijkheid om een herziening van het geschatte verbruik te vragen, en/of
  
• de mogelijkheid om tussentijdse facturen te vragen.

Kan ik een tussentijdse factuur krijgen?

Een energieleverancier is verplicht om te voorzien in:

• de mogelijkheid om een herziening van het geschatte verbruik te vragen, en/of
• de mogelijkheid om tussentijdse facturen te vragen.

Betaal ik toch best een hoger voorschot? 

Te veel betalen heeft geen zin, want bij een eventueel faillissement van je leverancier wordt het moeilijk om het teveel betaalde bedrag terug te krijgen. Wees je wel bewust van de sterke prijsstijgingen: een te laag voorschot kan leiden tot een hoge afrekeningsfactuur. Verlaag je je voorschot, dan is het geen slecht idee om alsnog zelf een bedrag opzij te zetten voor wanneer de afrekening in de bus valt.

Wanneer kan ik een afbetalingsplan vragen?

Je kan in twee gevallen een afbetalingsplan aanvragen:

• Om een bestaande schuld af te lossen
  
• Om een hoge eindafrekening of de slotfactuur te betalen.
  

Neem zelf zo snel mogelijk contact op met de leverancier en zeker binnen de 15 dagen nadat je jouw factuur hebt ontvangen en je deze niet kan betalen. Energieleveranciers willen dat je in maximaal 12 schijven afbetaalt. Als het je niet lukt om een afbetalingsplan aan te vragen, kan je contact opnemen met het OCMW of een erkend schuldbemiddelaar om te onderhandelen over een afbetalingsplan. De beslissing om al dan niet akkoord te gaan met jouw vraag om een afbetalingsplan, ligt in het kamp van de energieleverancier. Je kan een klacht indienen bij de Ombudsman voor Energie als jouw energieleverancier een afbetalingsplan weigert. (https://www.ombudsmanenergie.be/nl/klacht-indienen of klacht@ombudsmanenergie.be).

Kan het OCMW een deel van mijn factuur betalen?

Het OCMW van jouw woonplaats kan (een deel van) de energieschuld op zich nemen via het Gas- en Elektriciteitsfonds. Hiervoor moet je een aanvraag indienen bij het OCMW van je gemeente. Nadat het OCMW een onderzoek heeft gevoerd, kan het gedurende een jaar tussenkomen door te onderhandelen over afbetalingsplannen met de leveranciers en door bepaalde facturen aan te zuiveren waardoor je opnieuw een financieel evenwicht vindt.

Het OCMW kan ook tussenkomen bij de aankoop van apparaten die minder verbruiken en efficiënter zijn (spaarlampen, apparaten van klasse A+...), in de controle op, het onderhoud of het conform maken van energietoestellen (onderhoud van verwarmingsketels...); kleine of grote werken om het verbruik te verminderen (plaatsing van dubbele beglazing, isolatie van daken, ...). De beslissing en het soort steun hangt af van het beleid van elk OCMW.

Wat moet ik doen als ik een herinneringsbrief of een ingebrekestelling ontvang?

Neem zo snel mogelijk contact op met jouw leverancier als je een herinneringsbrief of een ingebrekestelling ontvangt.

Hoe snel moet ik een factuur betalen?

Voor elektriciteit en aardgas ontvang je maandelijks een voorschotfactuur en jaarlijks een slotfactuur. Je hebt 15 dagen om die te betalen.

Wanneer krijg ik een herinneringsbrief?

Als je de energiefactuur niet betaalt, stuurt de energieleverancier een herinneringsbrief (let op: deze kan ook via e mail worden verstuurd). Daarin stelt hij mogelijk zelf voor om een afbetalingsplan af te sluiten via de klantendienst, het OCMW of een erkend schuldbemiddelaar. 

Wanneer krijg ik een ingebrekestelling?

Wie binnen de vijftien kalenderdagen na de herinneringsbrief geen actie onderneemt, ontvangt een ingebrekestelling. In die brief schrijft de leverancier wat er verder gebeurt wanneer je niet betaalt. Hij stelt je ook nogmaals een afbetalingsplan voor. Neem zo snel mogelijk contact op met jouw leverancier. De leverancier mag extra kosten aanrekenen voor het versturen van de ingebrekestelling, behalve voor wie een sociaal tarief geniet.

Wat gebeurt er als ik mijn facturen niet betaal of mijn afbetalingsplan niet naleef?

Wanneer je na ontvangst van de ingebrekestelling de factuur nog altijd niet betaalt of het overeengekomen betaalplan niet naleeft, kan jouw leverancier het contract opzeggen. De opzegtermijn bedraagt wettelijk 45 dagen (vanaf 1 juli 2022). Aan het einde van je contract stuurt je oude leverancier je een eindafrekening. Die moet je samen met de openstaande schuld zo snel mogelijk betalen. Indien je dit niet doet, mag een leverancier de schuld doorsturen naar een incassobureau. Tot een week voor het einde van de opzegtermijn kan je een contract bij een nieuwe leverancier afsluiten.

Mag een energieleverancier mij weigeren?

Een energieleverancier mag jou alleen weigeren in een aantal specifieke gevallen, bijvoorbeeld wanneer:

• de leverancier niet in de regio levert waar je woont
• de leverancier alleen aan bedrijven levert
• het gaat over een coöperatieve vennootschap die alleen participanten als klant aanvaardt

Onbetaalde facturen kunnen enkel een weigeringsgrond zijn als de schulden nog bij de leverancier zelf openstaan. Leveranciers mogen jou niet weigeren omdat je schulden hebt bij andere leveranciers. Ze kunnen wel een waarborg vragen. 

Wat gebeurt er als ik geen nieuw energiecontract afsluit?

Als je geen contract afsluit met een nieuwe leverancier, neemt de netbeheerder de energielevering tijdelijk over. Je wordt niet afgesloten van elektriciteit en gas.

Let wel! De netwerkbeheerder hanteert duurdere tarieven dan het marktaanbod.

Wat is een budgetmeter en wanneer wordt die geïnstalleerd?

Wie de netbeheerder niet betaalt, krijgt een budgetmeter toegewezen. Met dergelijke budgetmeter laad je vooraf een saldo voor elektriciteit en aardgas op. 

Wat als ik de budgetmeter niet kan opladen?

Je moet op voorhand betalen voor jouw verbruik. Als je lange tijd geen betalingen uitvoert, zakt jouw krediet na verloop van tijd onder nul. Zowel voor aardgas als elektriciteit activeert op dat moment een noodkrediet van 75 euro. Opgelet: dit krediet is niet gratis. Je betaalt dit terug met de eerstvolgende opladingen. Tussen 1 november 2022 en 30 juni 2023 gelden tijdelijk hogere bedragen voor het noodkrediet: 90 euro voor elektriciteit en 140 euro voor aardgas.

Wat als mijn noodkrediet op is?

Wanneer ook het noodkrediet op is, schakel je over op een minimale levering voor energie. Er zijn verschillen tussen de procedure voor aardgas en die voor elektriciteit. Voor elektriciteit schakel je automatisch over op een minimale levering als je jouw noodkrediet opgebruikt. Met een minimale levering aan elektriciteit kan je maar enkele toestellen tegelijk gebruiken. Dit verbruik betaal je terug met jouw eerstvolgende opladingen.

In de periode dat je gebruik maakt van de minimale levering voor elektriciteit zal de netbeheerder je meerdere keren contacteren met de vraag om een regeling te treffen voor je openstaande schuld. Als je hier niet op reageert, dient de netbeheerder een verzoek in bij de Lokale Adviescommissie om de minimale levering uit te schakelen. Als dit wordt toegekend kan je enkel nog elektriciteit verbruiken na een oplading. Vanaf het moment dat je schuld kleiner is dan 150 euro schakel je terug over naar een minimale levering. Op vraag van het OCMW kan dit ook al vroeger.

Tussen 1 november 2022 en 30 april 2023 geldt een verbod op de uitschakeling van de minimale levering voor elektriciteit. Voor aardgas is er geen automatische minimale levering. Tussen 1 november 2022 en 31 maart 2023 kan je, onder bepaalde voorwaarden, wel een minimale levering aardgas aanvragen bij het OCMW in jouw buurt. In veel gevallen moet je dit verbruik niet terugbetalen. De netbeheerder zal je meermaals proberen te contacteren om een regeling te treffen voor je openstaande schuld. Als je hier niet op reageert, dient de netbeheerder een verzoek tot afsluiting in bij de Lokale Adviescommissie.

Kunnen mijn elektriciteit en gas afgesloten worden tussen 1 november 2022 en 30 april 2023? 

Tussen 1 november 2022 en 30 april 2023 mag de netbeheerder jou niet van de elektriciteits- of aardgastoevoer afsluiten of de minimale levering voor elektriciteit uitschakelen.
Tussen 1 december en 31 maart is er standaard een verbod op afsluiting. Deze winter loopt dit verbod uitzonderlijk van 1 november 2022 tot en met 30 april 2023.

Kunnen mijn elektriciteit en gas afgesloten worden tussen 1 mei 2023 en 30 oktober 2023? 

In de periode tussen 1 mei 2023 en 30 oktober 2023 kan de netbeheerder jou van de elektriciteits- of aardgastoevoer afsluiten of de minimale levering voor elektriciteit uitschakelen. De netbeheerder moet vooraf een advies inwinnen van de Lokale Adviescommissie (LAC, waar naast de netbeheerder ook het OCMW een stem heeft):

• Als je het verbruik van de minimale levering elektriciteit aan 10 ampère niet betaalt.
  
• Als je de netbeheerder niet binnenlaat voor een meteropname of om een digitale meter te installeren.
  
• Als je de netbeheerder niet binnenlaat om de stroombegrenzer in de budgetmeter uit te schakelen nadat de LAC hiervoor gunstig advies gaf.
  
• Als jouw contract opgezegd werd om een andere reden dan wanbetaling, en je 45 kalenderdagen later nog geen nieuwe leverancier hebt gevonden.
  
• Als je weigert om een afbetalingsplan af te sluiten of na te leven.
  

De netbeheerder kan slechts in vier uitzonderlijke gevallen zelf beslissen om jouw elektriciteit of aardgas af te sluiten:

• Als de veiligheid in het gedrang komt en er gevaar is op bijvoorbeeld brand of elektrocutie.
  
• Als je fraude pleegde, door bijvoorbeeld de energiemeter te saboteren, en niet toelaat dat de netbeheerder de situatie rechtzet.
  
• Als jouw woning leegstaat. Als de netbeheerder na een dubbele controle vaststelt dat de woning waarvan je eigenaar bent niet meer bewoond is en je ook geen energiecontract afsluit, kan hij de energie afsluiten.
  

Als je na een verhuis op je nieuwe adres energie verbruikt zonder contract en je ook niet reageert op de vraag van de netbeheerder om die situatie recht te zetten.

Je kan een uitstel vragen van jouw hypothecaire lening in het kader van de energiecrisis. Je kan enkel betalingsuitstel vragen van kapitaal, dus niet van de interesten, en dit voor kredieten aangegaan vóór 1 oktober 2022. Je kan enkel uitstel vragen als je aan elk van deze 4 voorwaarden voldoet:

1. Het woonkrediet is aangegaan voor de financiering van je hoofdverblijfplaats in België.
2. Op het moment van de aanvraag tot betalingsuitstel is het totaal roerend vermogen op zicht- en spaarrekeningen bij de eigen of een andere bank kleiner dan 10.000 EUR. Pensioensparen wordt hier niet in meegerekend. 
3. Je had op datum van 1 maart 2022 geen betalingsachterstand op het krediet.
4. Je hebt een afbetalingsplan lopende of aangevraagd bij jouw energieleverancier.

Je moet de aanvraag voor betalingsuitstel tussen 1 oktober 2022 en 31 maart 2023 doen. Het wordt steeds aangevraagd voor een periode van 12 opeenvolgende maanden. De bank/kredietgever rekent je geen dossier- of administratieve kosten aan.

Let wel! Dit kost je op het einde van de rit meer.  

Je zal meer interesten moeten betalen ten opzichte van het oorspronkelijke afbetalingsplan. Bovendien wordt de looptijd van je hypothecair krediet verlengd met de 12 maanden waarvoor je betalingsuitstel hebt gekregen. Ten slotte kan het uitstel invloed hebben op jouw belastingen omdat je geen of minder afbetalingen zal kunnen inbrengen.

Je kan niet verplicht worden te betalen met een domiciliëring. Veel energieleveranciers dringen hier erg op aan, maar dit moet niet. Een betaling via gewone overschrijving moet steeds mogelijk zijn. En als je daarvoor kiest, mag de leverancier je daar nooit extra kosten voor aanrekenen. Indien er betwisting is over het bedrag van de voorschotten, of je denkt dat je je facturen moeilijk zal kunnen betalen, is het beter om te kiezen voor een overschrijving. Bij de domiciliëring wordt de betaling immers beheerd door de energieleverancier zelf (niet door de bank). 

Hoe kan ik een domiciliëring stopzetten?

Als je een domiciliëring wil stopzetten, kan je dit niet zomaar met je bank regelen. Je moet hiervoor langs de energieleverancier passeren. 

• Dit doe je best schriftelijk, zodat je een schriftelijk bewijs hebt van de vraag om een domiciliëring stop te zetten: vb. per aangetekende brief of per e-mail.
  
• Vraag aan je leverancier om de domiciliëring vanaf een bepaalde datum stop te zetten.
  
• Zet je bank mee in kopie of bel hen op met de vraag om de betalingen mee in het oog te houden. Je kan meestal ook al aan je bank vragen om de domiciliëring “op te schorten”, zodat geen automatische betalingen meer gebeuren.

Aan welke regels moet de leverancier zich houden bij een domiciliëring?

Indien je toch voor een domiciliëring kiest, moet je leverancier zich aan bepaalde regels houden. 

• In het kader van een domiciliëring informeert de energieleverancier vooraf, ten laatste met de eerste voorschotfactuur, over de data en het bedrag van de betalingen.
  
• Indien een element wijzigt (vb. de prijs van het voorschot), moet de consument hiervan voorafgaandelijk op de hoogte worden gebracht. 
  
• Er moeten steeds 15 dagen zitten tussen de ontvangstdatum van de factuur en de uitvoering van de domiciliëringsopdracht.
  
• Als je je verzet tegen de betaling per domiciliëring van een factuur, mag geen enkele kost in rekening worden gebracht voor dit verzet.
  

Bovendien heb je op elk moment de mogelijkheid om de slot- of afrekeningsfactuur uit deze domiciliëring uit te sluiten. 

Mag mijn energieleverancier eenzijdig de voorwaarden van het contract wijzigen?

De leverancier heeft het recht om de contractuele voorwaarden te wijzigen, indien hij jou minstens twee maanden op voorhand verwittigt van de geplande wijzigingen. Je bent niet verplicht om die wijzigingen te aanvaarden, je kan het energiecontract opzeggen met inachtneming van de opgelegde opzegtermijn.

Kan een vast contract door een energieleverancier in een variabel contract omgezet worden?

De leverancier mag een vast contract niet omzetten in een variabel contract zolang het contract loopt. Een contract van bepaalde duur kan niet vroeger omgezet worden in een ander soort contract. Dit geldt zelfs als je verhuist: de wet zegt dat wie verhuist, hetzelfde contract mag behouden. 

Mag je de naam op je energiecontract aanpassen?

Je naam is gelinkt aan je contract. Je kan niet zomaar de naam op een contract veranderen. Als je de naam wil veranderen, zal je een nieuw contract moeten afsluiten. Enkel als het gaat om een schrijffout, kan het eventueel aangepast worden. Als het gaat om een beperkt aantal karakters, kan je vaak zelf de aanpassing doen in de klantenzone. Als het gaat om een grotere fout, moet je de leverancier contacteren voor de aanpassing.

Kan ik altijd mijn energiecontract opzeggen en kost dit geld?

Je kan op ieder moment van leverancier veranderen, ook voor het einde van jouw contract. Als je wil veranderen van energieleverancier is het niet nodig om zelf je contract op te zeggen. Je moet enkel een nieuwe leverancier zoeken en een energiecontract afsluiten. De nieuwe leverancier regelt dan alles met de oude. Je moet wél rekening houden met een opzegtermijn van 1 maand. Als je dus vandaag een nieuw energiecontract afsluit, zal dat ten vroegste binnen een maand starten.

Veranderen van leverancier is gratis. Let wel: als aan je contract bepaalde kortingen verbonden zijn, zal je die meestal enkel krijgen als je een volledig jaar klant blijft. Sommige leveranciers rekenen de jaarlijkse vergoeding (een soort administratiekost) voor een heel jaar aan.

Wanneer kan de leverancier het contract opzeggen?

De leverancier kan het contract opzeggen. De leverancier moet jou twee maanden op voorhand op de hoogte brengen van zijn plannen zodat jij tijd hebt om een andere leverancier te zoeken.

Wordt mijn energiecontract verlengd?

De energiecontracten voor bepaalde duur worden over het algemeen stilzwijgend verlengd, indien geen enkele partij het contract wenst te beëindigen.

De energiefactuur bestaat uit 3 grote delen: de energiekost, de nettarieven en een aantal heffingen.

Het eerste onderdeel is de energiekost. Dat is de prijs voor het gas en de elektriciteit zelf. Het tweede onderdeel zijn de nettarieven, dat is de prijs die je betaalt voor het transport van het gas of de elektriciteit over pijpleidingen of kabels tot bij je thuis. Bij elektriciteit maken die zowat 8,5 procent uit van de totale kost. Bij gas is dat ongeveer 4,5 procent. Tenslotte zijn er nog allerhande heffingen, taksen, accijnzen en bijdragen voor hernieuwbare energie.

Neem altijd eerst contact op met jouw energieleverancier zelf. Dien schriftelijk (per e-mail of brief)  een klacht in. De leverancier mag geen kosten aanrekenen voor het behandelen van de klacht. Zolang de klacht over een factuur wordt onderzocht door de leverancier en er nog geen antwoord is over de inhoud van de klacht, wordt de invordering van de betwiste bedragen onmiddellijk na ontvangst van de klacht opgeschort. 

Tot hoe lang nadat ik de factuur gekregen heb, mag ik een klacht indienen?

Je kan een factuur betwisten tot 12 maanden na de factuurdatum (= de datum waarop de factuur werd aangemaakt).

De federale Ombudsdienst voor energie!

Ben je niet tevreden over de behandeling van jouw klacht door de energieleverancier? Ga je niet akkoord met het ontvangen antwoord van de leverancier? Contacteer dan de federale Ombudsdienst energie. Dien een schriftelijke klacht in via email (klacht@ombudsmanenergie.be) of via de website https://www.ombudsmanenergie.be/nl/klacht-indienen. Zolang de energiefactuur (voorschotfactuur, jaarlijkse of tussentijdse afrekening of slotfactuur) wordt betwist en de klacht over de factuur ontvankelijk verklaard werd door de Ombudsdienst voor Energie, moet de energieleverancier de invordering van de betwiste bedragen opschorten.

Met de PVDA vinden wij dat iedereen recht heeft op een warm huis en betaalbare energie.

Energiezuinige huizen zijn de belangrijkste buffer tegen prijsstijgingen.
60% van onze energie gaat op aan verwarming. Daar valt dan ook het meest te besparen.

Let op! Gebruik geen onveilige verwarmingsapparaten.
Gebruik geen toestellen zoals een barbecue, het kookfornuis,… om je huis te verwarmen. Hierdoor kan CO2 vrijkomen of creëer je andere onveilige situaties. Verbrand geen hout tenzij u een schoorsteen heeft. Zorg altijd voor voldoende verluchting.

Als je op zoek bent naar energiebesparende tips kan je het volgende doen:

• Doe de energiescan.
  
  Via een energiescan kom je te weten hoe je thuis energie kunt besparen. Een energie-expert komt bij jou thuis en geeft tips over je verwarming, verlichting en huishoudtoestellen. Ja kan ook hulp krijgen met vragen over je energiefactuur.
  Meer informatie over de energiescan en of je er gratis recht op hebt vind je hier https://www.vlaanderen.be/gratis-energiescan
• Draai de thermostaat een paar graden lager en maak gebruik van het zonlicht.
  
  Door de thermostaat één graad lager in te stellen, kan je tot 7 % besparen. Verlaag de temperatuur als je meer dan 2u weg bent. Zet één uur voor het slapengaan de verwarming uit of op nachtstand. Probeer ook zo goed mogelijk van het zonlicht gebruik te maken, door bijvoorbeeld je bureau bij een raam te plaatsen en de gordijnen te openen wanneer de zon schijnt. 

• Zet de temperatuur van de boiler lager.
  
  Water wordt doorgaans aan een te hoge temperatuur verwarmd. Een temperatuur van 60-65 °C is meestal al genoeg. Controleer dus de instellingen van je boiler of verwarmingsketel om zoveel mogelijk energie te besparen.

• Isoleer.
  
  Een efficiënte manier om je energiefactuur laag te houden, is investeren in energierenovatiewerken. Daar kan je al op korte termijn geld mee besparen.
  
  Je kan je woning beter isoleren:
  • Om warmteverlies te beperken, isoleer je het best je verwarmingsbuizen, de vloer, de muren en het dak. Om te beginnen kan je bijvoorbeeld de warmwaterleidingen in onverwarmde ruimtes zoals de garage, de kelder of de berging beschermen. Dankzij die essentiële stap verlies je zo weinig mogelijk warmte via de leidingen.
  • Controleer de staat van de zolder, de deuren en ramen om eventuele barsten of losgekomen voegen te dichten.
  • Dakisolatie is de meest rendabele vorm van isolatie en verdient zich snel terug. Heb je geen dubbele beglazing? Dit is het overwegen waard, want deze oplossing vermindert warmteverlies aanzienlijk.
  • Plaats aluminiumfolie tegen de muur achter je radiatoren. Zo vermijd je dat de warmte in je muren dringt. Doe-het-zelfzaken verkopen aluminiumfolie met een laagje piepschuim erachter, ideaal daarvoor.
  • Je kan energiepremies aanvragen voor isolatie.

• Verlucht ‘s ochtends je huis.
  
  Het is belangrijk je woning ’s ochtends goed te verluchten, zodat de lucht niet te vochtig wordt. Warmte verspreidt zich moeilijker in een vochtige omgeving. Om energieverlies te beperken, open je de ramen een kwartiertje.

• Trek de stekkers uit van de apparaten die je niet gebruikt.
  
  Om energieverspilling te vermijden, trek je de stekkers uit van alle apparaten die je niet nodig hebt. 

• Installeer zonnepanelen of een warmtepomp.
  
  Je kan zonnepanelen of een warmtepomp (niet in iedere woning een meerwaarde) installeren om zo enkel elektriciteit te verbruiken die je zelf hebt opgewekt. Je wordt onafhankelijker van schommelende energieprijzen. De Vlaamse overheid voorziet premies.

Je werkgever kan thuiswerk niet eenzijdig opleggen. Dat kan enkel als werkgever en werknemer akkoord gaan. Alleen als in een bindende overeenkomst staat dat telewerk verplicht is, kan je werkgever je verplichten te telewerken. 

Als werknemer kan je een telewerkvergoeding krijgen van maximaal 142,95 euro per maand. De vergoeding geldt voor alle medewerkers die regelmatig van thuis uit werken (minstens één werkdag per week) en ze is vrij van belasting en RSZ-bijdragen. Jouw werkgever is niet verplicht het maximumbedrag toe te kennen. Je hebt dus niet automatisch recht op het volledige bedrag. Wel is hij verplicht enkele zaken te vergoeden als je structureel thuiswerkt: verwarming, elektriciteit, klein kantoormateriaal, het gebruik en het onderhoud van een thuisbureau. Maar hij kan ook ondersteunen met het ter beschikking stellen van materiaal, zoals bijvoorbeeld een laptop.

Voor het antwoord op deze vraag moet je kijken naar je huurcontract. Een huurcontract voor studenten moet altijd een regeling bevatten over de kosten. Er zijn verschillende mogelijkheden:

• Een huurprijs waar geen kosten in begrepen zijn, jij betaalt zelf voor nutsvoorzieningen;
• All-in huurprijs: 1 vast bedrag per maand;
• Huur + een extra vast bedrag voor nutsvoorzieningen;
• Huur + een extra bedrag voor nutsvoorzieningen, dat met je eigen verbruik wordt verrekend: volgens je verbruik krijg je dus geld terug of moet je bijbetalen.

Bekijk grondig wat er in je huurcontract staat. De huurprijs kan niet zomaar gewijzigd worden tijdens de duur van je huurcontract, tenzij iedereen daarmee akkoord gaat (de huisbaas mag wel 1x per jaar indexeren). Als een vast bedrag is afgesproken, kan je kotbaas niet tijdens de looptijd van het contract vragen om extra te betalen. Een afgesproken vast bedrag mag niet omhoog gaan. Indien een vast bedrag was afgesproken over de kosten, is er geen mogelijkheid voorzien waarbij de verhuurder de omzetting van het forfait in de werkelijke kosten en lasten kan aanrekenen. Dit kan dus ook alleen als jij daarmee akkoord gaat.

Indien het bedrag voor je nutsvoorzieningen “variabel” is en dus afhangt van je verbruik, kan het zijn dat je op het einde van het jaar moet bijbetalen volgens je verbruik. Je kan met de kotbaas overeenkomen om het maandelijkse voorschot te verhogen, om te vermijden dat je op het einde van het jaar een groot bedrag moet betalen bij de eindafrekening. Maar dit kan enkel in onderling akkoord tussen jou en de kotbaas. Als er bepaald is dat rekening gehouden zal worden met je eigen verbruik, noteer dan de eerste dag van je huurperiode de meterstand van elektriciteit, gas en water. Laat dat ondertekenen door je kotbaas en in je huurcontract zetten.